კ ო რ ი დ ა

ეს ფერწერული ტილო იმ დროიდანაა ჩემს ცხოვრებაში, რაც თავი მახსოვს. ისე მოხდა, რომ ბავშვობაში ჩემ სასთუმალთან ეკიდა და ახლაც კი, როდესაც ჩემი სახლი და ოჯახი მაქვს, ისევ ჩემი საწოლის თავზე, უფრო ზუსტად ბოლოში, კიდია. საწოლში კი ყოველთვის უკუღმა ვწვები, რომ ამ ნახატს ვუყურო. ჩემი ცოლი სულ მეჩხუბება, გადავდებ ბალიშს, შენ გადმოდებ - სურათს მაინც შეუცვალე ადგილიო. მოკლედ, სწორედ ეს ნახატია, რასაც ყოველ ღამე დაწოლის წინ და ყოველ დილით გაღვიძებისას ვხედავ.

ჩემი ნახატი მსოფლიო შედევრი არაა, მაგრამ თითქმის საუკუნეა გასული, რაც მხატვარს დაუხატავს და მას კორიდა ქვია. საკმაოდ დიდი ტილოა, მისი ძირითადი ნაწილი ქვიშა მოყრილ წრუილ მოედანს უკავია, რომელზეც ორი ცხენზე ამხედრებული პიკადორი და სამი მატადორია, და წითელ ნაჭრებს აფრიალებენ. მაგრამ ნახატის ძირითადი ფიგურა მაინც შავი ხარია. ეტყობა მხატვარმა ყველაზე გულმოდგინედ ხარის დახატვისას იმუშავა. თითქოს ხარის თითოეული კუნთის დაჭიმულობას ამჩნევ და გრძნობ. ამიტომაა, რომ სურათთან მიახლოვებისას პირველად ხარს ხედავ. სულ ბოლოს კი შემაღლებულ ადგილზე, არენაზე, მჯდომ სანახაობის მაყურებელ ხალხს ამჩნევ. მხატვარმა თითოეული ადამიანის დასახატად ფუნჯის მხოლოდ ერთი წანაცხი გაიმეტა.  იმპრესიონიზმს თავისი უბადლო ლაზათი რომ აქვს, ეს ჩემი აზრი არაა.

მამისაგან ამ მხატვარზე ერთი ამბავი მაქვს მოსმენილი, თან არა ერთხელ. ამბავი მართალია თუ ტყუილი, უფრო ზუსტად გამოგონილი, არავინ იცის, რადგანაც მამას დიდი ფანტაზიის უნარი ქონდა და ისეთი ენთუზიაზმითა და გულწრფელი იერით იცოდა ისტორიების მოყოლა, რომ ნებისმიერ ადამიანს დააჯერებდა თავის მონათხრობში.

აი ეს ამბავიც. ერთ დღეს, როდესაც მხატვარი ჯერ ჩვილი იყო და მას დედა ძუძუს აჭმევდა, ხოლო მამა სანადიროდ ემზადებოდა და თოფს წმენდდა, მას შემთხვევით თოფი გაუვარდა და ტყვია დედას მოხვდა, რომელიც ადგილზევე გარდაიცვალა. ჩვილი კი სასწაულებრივად გადარჩა, მას ტყვია ოდნავ ასცდა. უდედობა, უბედობა მთელი ცხოვრება გაყვა და მიუხედავად იმისა, რომ ბევრს შრომობდა და ნიჭიც არ აკლდა, მაინც სიღატაკესა და მარტოობაში გარდაიცვალა.

ეს ამბავი რაღაც განსაკუთრებულს და მისტერიულს სძენდა ჩემ ნახატს. შეიძლება ვცდები, მაგრამ მგონია, რომ ნახატს აქვს ძალა ზეგავლენა მოახდინოს მნახველზე, განსაკუთრებით მაშინ თუ ხშირად გიწევს მასთან შეხება, თითქოს ეჩვევი და შენი ცხოვრების ნაწილი ხდება. მახსოვს, ერთი ათი დღით სარესტავრაციოდ წავიღე და თითქოს დაცარიელდა სახლი, შვებით ამოვისუნთქე, უკან რომ მოვიტანე. ახალგაზრდობაში მეგონა, რომ ეს ნახატი მისი შემქმნელის ემოციებს მახვევდა თავს და გავურბოდი კიდეც, მაგრამ თანდათან მივხვდი, რომ ჩემ მიძინებულ ემოციებს აღვიძებდა და აფორიაქებდა.

დიახ, ემოციური კაცი გახლავართ, მაგრამ არ მინდა ეს სხვამ შეამჩნიოს და ამიტომ ვცდილობ ცოტა ვილაპარაკო და მკაცრი იერი მქონდეს. გეოლოგი ვარ, ჩემი საქმეც მიყვარს, ოღონდ შარშანწინ ოპერაცია რომ გავიკეთე, მივხვდი ექიმი რომ ვყოფილიყავი, მაშინ ის მექნებოდა, რასაც სულ ვეძებდი - ჟინი, საქმის კეთების ჟინი. გეოლოგობა სწორედ ამ ჟინის გამო ავირჩიე, მეგონა სულ ვიმოგზაურებდი და ფათერაკებით სავსე ცხოვრება მექნებოდა; სინამდვილეში კი ქაღალდები შემრჩა ხელში.

ხოდა დღესაც ვწერე, ვიკითხე, ერთი ლექციაც ჩავუტარე სტუდენტებს და დაღლილი ვბრუნდები სახლში. მაინც რა ცხელი ზაფხულია წელს თბილისში. ცოლ-შვილს ამ სიცხეში ვერ გავაჩერებდი და დასასვენებლად გავუშვი, მე სამსახურის გამო დავრჩი. ახლა ვახშამი ჩემით უნდა მოვიმზადო, მერე კი ცოტა ხნით ტელევიზორს მივუჯდები, ახალ ამბებს მოვუსმენ.

ჩამძინებია ტელევიზორთან; რომ გავიღვიძე, სადღაც 3 საათი იქნებოდა. ავდექი და ჩემ საძინებელში შევედი. გავიფიქრე, აღარ დამეძინება-თქო, და სინათლე აღარ ჩავაქრე, რომ რამე წამეკითხა. საწოლში ჩემებურად ჩავწექი უკუღმა ნახატისკენ სახით. მაინც ძველმოდური ადამიანი ვარ, ამ ინტერნეტის ეპოქაში გაზეთები მიდევს სასთუმალთან კომოდზე. ავიღე ერთ-ერთი დღევანდელი, მაგრამ მივხვდი, რომ წამკითხველი არ ვიყავი. ჩემს კორიდას შევხედე და ვიგრძენი, როგორ შევდიოდი ამ სურათში.

რა კარგია, გავიფიქრე, არასოდეს მქონდა იმის საშუალება, რომ ესპანეთში წავსულიყავი და ნამდვილი კორიდა მენახა, არა და ბევრი წამიკითხავს ამ უძველეს ესპანურ ტრადიციაზე. მაყურებლებში ადგილს ვეძებდი, სადაც შეიძლებოდა დავმჯდარიყავი, მაგრამ ხომ გაგიგიათ, კაცი ბჭობდა და ღმერთი იცინოდაო, არენის ნაცვლად საბრძოლო მოედანზე მოვხვდი, ზუსტად იმ ადგილას, სადაც ხარი იყო, უფრო ზუსტად, ხარი მე  ვიყავი.

გარშემო ყველაფერი შემაწუხებლად კაშკაშებდა, ვერაფერს ვხედავდი გარდა მოფრიალე ნაჭრებისა. ვინ თქვა, რომ ხარს წითელი ფერი აღიზიანებს და ბრძოლის ჟინს მატებსო? ჩვენ ფერებს ვერ ვარჩევთ; არა, ხარები ფერებს ვერ არჩევენ, ეს მეცნიერებმა დაადგინეს.

კორიდა უკვე დაწყებული იყო, მე რომ ბრძოლის ცენტრში მოვხვდი. ეს კი იმ მომენტს დაემთხვა, როდესაც  პიკადორმა მოახერხა და პირველი ისარი ჩამარჭო ზურგში. ძალიან მეტკინა. გავბრაზდი და უკვე მთელი ძალებით ვცდილობდი ის წითელი ნაჭერი მომეშორებინა და მატადორი რქებზე წამომეცვა. დავეწიე კიდეც და მგონი შევძლებდი ჩემი საწადელი შემესრულებინა, მაგრამ შევდექი - ადამიანმა ადამიანზე ხელი როგორ უნდა აღმართოს?! შევცდი, რადგანაც კიდევ ახალი ისარი ჩამერჭო. შეტევა გავაგრძელე, მაგრამ ძალები აღარ მქონდა. უფრო იმას ვცდილობდი ამეცდინა მატადორის შპაგა. ტვინში მხოლოდ ერთი აზრი მიტრიალებდა, თუ ჯერ 10 წუთს გავუძლებდი, მერე დამატებით სამსა და ბოლოს იმ სანუკვარ ორსაც და ცოცხალი დავრჩებოდი, ვიცოდი აღარ მომკლავდნენ. მგონი მოვახერხე, დრო გავიყვანე, და ქანცგალეული მიწაზე დავენარცხე. მატადორის დამხმარეები ამაოდ ცდილობდნენ ჩემს წამოყენებას. ეხლა ეტლი შემოვა და გამიყვანენ. მაგრამ ისეთი დაჩეხილი და დასისხლიანებული ვარ, შეიძლება აღარც მიმკურნალონ შემდეგი კორიდისათვის და დამკლან.

ეს გავიფიქრე თუ არა, ზარის ხმა გავიგონე, ჩემი კარების ზარის ხმა იყო. თვალი გავახილე, სასწრაფოდ ავდექი და კარებს ჩუმად მივუახლოვდი. ამ დილა ადრიან არავის ველოდი. გაზის კაცი იყო, ანათვალის ასაღებად მოსული. ასე ადრე რამ მოიყვანა? დამეზარა კარების გაღება, მოგვიანებით შევხედავ მრიცხველს და მესიჯით გავუგზავნი.

ისევ ჩემ საწოლში დავბრუნდი. რა უცნაური სიზმარი მსიზმრებია და საერთოდ, რა უცნაური რამაა სიზმარი. გამახსენდა სადღაც ამოკითხული, თურმე ძველი ეგვიპტელები სიზმარს ისეთ მნიშვნელობას ანიჭებდნენ რომ პაპირუსზე გადაქონდათ. ახლა ფროიდის გახსენებაც არ დაიწყო, შენი ჭირიმე, ვუთხარი საკუთარ თავს, სამსახურში გაგვიანდება. ავდექი. ხო, შეიძლება აქვს ან შეიძლება არც არანაირი აზრი ჩვენ სიზმრებს არ აქვს. ერთი კი კარგია, რომ მალე გვავიწყდება და კვალს არ ტოვებენ.

პ.ს. ამ ღამემ გარკვეული კორექცია მაინც შეიტანა ჩემი ცხოვრების წესში - ვეგეტარიანელი გავხდი.