ფილოსოფიური ბაასი მუხასთან

მე მხატვარი არ ვარ, მაგრამ რამოდენიმე კვირაა, რაც ისე ვერ ვიძინებ თუ რამე არ დავხატე. ახლაც, ძილის დროა, მე კი ხელები მექავება, რაღაც მინდა დავხატო, თან ახალი ზეთის პასტელები მაქვს ნაყიდი, მაგრამ არ ვიცი - რა. მოდი, გავიფიქრე, თვალს დავხატავ, თან ხელს გავწაფავ, თან ხატვისას იქნებ რაღაც იდეაც მომივიდეს.

ლამაზ ქალად თავს ნამდვილად არ ვთვლი, მაგრამ თვალები მართლაც უცნაური ფერის მაქვს: ძირითადად მწვანე, მაგრამ რუხი, ყვითელი და ცისფერი შეფერილობებით. ამიტომ გადავწყვიტე საკუთარი თვალი დამეხატა. ავიღე ჩემი აიფონი და მხოლოდ ჩემ თვალს გადავუღე ფოტო, ლეპტოპის დიდ ეკრანზე გადავიტანე და ხატვაც დავიწყე. ჯერ კონტურები, თვალზე ვარდისფერი სისხლძარღვებიც კი წინასწარ მოვხაზე და ბოლოს გადავედი თვალის გუგაზე. თითქმის დამათენდა თავზე, მე კი ვცდილობ გუგის ფერები ზედმიწევნით ზუსტად გადმოვიტანო ფოტოდან. როგორც ვთქვი, მწვანე აშკარად ჭარბობს თავისებური შეფერილობებით. ოთხი განსხვავებული ფერის მწვწნე პასტელის ერთმანეთში აზილვა დავიწყე.

... და უცებ ჩემი სოფლის მუხის ხე დავინახე სხვადასხვა ფერის მწვანე მოშრიალე ფოთლებით; მუხა, რომელიც მიყვარდა  და რომელსაც ვუყვარდი. საიდან ვიცი, რომ ვუყვარდი? ძალიან მოხუცი იყო, ამბობდნენ 300 წელს გადააბიჯაო და ბევრი მუხლუხო ჭია ყავდა, რომლებიც ხშირად ძირს ცვიოდნენ. ჩემს დებსაც რამდენჯერ დაეცათ, პატარები რომ ვიყავით, და ყოველ ზაფხულს ჩვენს აგარაკზე რომ ავდიოდით ჩემ პატარა მაგიდასა და სკამს სულ ამ მუხის ქვეშ ვდგავდი და ვკითხულობდი ან საგნებს ვმეცადინეობდი საათობთ მის ჩრდილში და არასოდეს არც ეთი ჭია არ დამცემია. რატომ? იმიტომ რომ ვუყვარდი.

ზაფხულობით სულ ვსტუმროდით მას და, შევაღებდით თუ არა ჩვენი კარმიდამოს ჭიშკარს, პირველი მუხასთან მივბროდი, ვეხუტებოდი, უძლიერესი რაინდი მეგონა. ოთხი მამაკაცი იყო საჭირო გარშემო ხელი რომ შემოევლოთ, ვერტფრენმაც გადაატეხა ზედა ტოტები.

მოკლედ, ეს მუხა გამომეცხადა. მერე რა არი ამაში გასაკვირიო, იკითხავთ. თუ ამ მუხის ამბავი არ იცით, მაშინ არც არაფერი, მაგრამ ზუსტად 20 წლის წინ ეს მუხა მოჭრეს, ვერ დავიცავი. მანამდე იმ სოფლის მცოხვერბლებმა ჩემი მუხა სულ შემოატყავეს (ქერქი შემოაცალეს) კონიაკის გასაკეთებლად. ბოლოს რომ ვნახე, თითქმის სულ გამხმარი იყო. სხვათაშორის იქაური მაცხოვრებლების მოთხოვნით წითელ სოფლად წოდებულ სოფელს სახელი შეუცვალეს და ივანწმინდა უწოდეს.

ის დღე არასოდეს დამავიწყდება, როდესაც სოფელ ივანწმინდაში ჩემი ჭიშკარი შევაღე და ეზოში მუხა აღარ დამხვდა. თავად ლამის ნახევარი ცხოვრების გზა მქონდა გავლილი და ბავშვივით დავიწყე ღრიალი. ჩემ ქმარ-შვილს არაფერი უთქვავთ, მიხვდნენ რომ უნდა გამომეტირა. ვერც ერთმა მეზობელმა ვერ გაბედა ჩემ ტირილზე გარეთ გამოსვლა.

ამის შემდეგ ჩემი ეზოს ჭიშკარი აღარ შემიღია. ჩემი მეუღლე დადის, კაკლისა და თხილის ნერგები ბლომად ჩაყარა და უვლის იქაურობას.

სწორედ ამიტომ გამიკვირდა, რომ დავინახე. გამიღიმა და მითხრა:

• -   რა გატირებდა იმხელა ხმაზე? ნინო, ცხოვრება ასეა - ყველაფერი იბადება, იზრდება, ბერდება და კვდება. იცი, რამდენი რამე ვნახე ჩემი ცხოვრების მანძილზე, რამდენი ბოროტება, მაგრამ ბოლოს მაინც სიკეთე იმარჯვებს, მერწმუნე.
• -         ძალიან გეტკინა, ქერქს რომ გაძრობდნენ და როდესაც მოგჭრეს?
• -         ცხოვრება ტკივილებითაა სავსე, რომელთა დავიწყებაც უნდა ეცადო და მხოლოდ კარგზე იფიქრო, რათა მომავალში ეს კარგი მიიზიდო.
• -    როგორ მჭირდება შენნაირი საყრდენი, რომელიც ყველაფერს გამიგებს და მასწავლის, როგორ მოვხვდე ყოველთვის სწორ გზაზე.
• -  ყოველთვის სწორ გზაზე ვერ მოხვდები, საინტერესოც კი არ იქნება, მაგრამ მე სულ შენ გვერდით ვიქნები უხილავად. მთავარია, შიშმა არ აგიტანოს, როდესაც სიმართლისათვის იბრძვი, და შენი გასაკეთებელი აკეთო.
• - როგორ მინდოდა ჩემ შვილებს, რომ გაიზარდნენ, მაშინ ენახე, რა ძლიერი და ბრძენი იყავი, და როგორ მწყინს, ეს რომ ვერ მოვახერხე.
• - არ ინერვიული, კრიტიკულ მომენტებში შენ თვალებში ვარ და მხედავენ.
• -         ვნერვიულობ მათ მომავალზე, მეშინია, შეცდომები არ დაუშვან.
• -  ადამიანი იმიტომაა ადამიანი, რომ შეცდომები დაუშვას - შენც დაუშვი, ისინიც დაუშვებენ, მაგრამ მე სადარაჯოზე ვდგავარ და ისეთ შეცდომებს არ დაგაშვებინებთ, რომელთაც საბედისწერო ქვია.
• -         როგორ მომნატრებია შენი ფოთლების შრიალი!
• -         მეც მომენატრა ჩემ ჩრდილში რომ მეცადინეობდი საათობით, მაგრამ ყველაზე მთავარია ცვალებადი გარემოს შეგუება შეგვეძლოს. სხვას ვერაფერს და ვერავის შვცვლი; ძნელია, მაგრამ შესაძლებელია საკუთარი თავი შეცვალო, თან ისე რომ შეცვლილ გარემოებებს მიუსადაგო.
• -         რაც თქვი, რამდენჯერ მომისმენია, მაგრამ შენ ნათქვამს ამხელა ძალა რატომ აქვს?
• -     ვერ ხვდები? იმიტომ რომ მე მენდობი. ნდობის მოპოვება ურთულესი პროცესია, დაკარგვა კი უმარტივესი, ამიტომ ნდობას დიდი მოფრთხილება ჭირდება. კარგი საქმე მხოლოდ ნდობის არსებობისას კეთდება.

მივუახლოვდი, ბავშვურად ჩავეხუტე, ვიგრძენი, ცრემლები როგორ რაპა-ღუპით მომდიოდა. ნაზად გამწია და მითხრა:

• -    ვატყობ, ახლა შენ ისეთ ღრიალს ატეხავ, რომ ორივესათვის ჯობია წავიდე, ვერ ვეგუები ცრემლებს. გაჭირვებისას გამიხსენე და მაშინვე უჩინრად შენ გვერდზე გავჩნდები და ჩემ ძალას მოგცემ.

გამომიწოდა მარცხენა ხელი. უი, მემარცხენე ყოფილა-თქო, გავიფიქრე, ადრე არც შემიმჩნევია. მეც მარცხენა ხელი გავუწოდე. ხელის ჩამორთმევაც რა ძლიერი აქვს, ხელში ტკივილი ვიგრძენი.

... მაგიდაზე სწორედ მარცხენა ხელზე მედო თავი და ხელი ტკივილამდე დამბუჟებოდა. როგორ ჩამძინებია, გავიფიქრე, და, ნახატს რომ დავხედე, თითქმის დამთავრებულს გავდა.

დაწოლის წინ გავიფიქრე, ხვალ არ დამავიწყდეს ვთხოვო ჩემ მეუღლეს ძველი მუხის ადგილას მუხის ნერგი ჩარგოს. გაიზრდება, გაივლის 300 წელი და მხცოვანი მუხა ვინმეს ჩემსავით შეუყვარდება და ჩემზე უკეთ შეძლებს მის მოვლასა და დაცვას ბოროტი ხალხისაგან.

გიმაიო

11/08/2019

თბილისი